Pleyade biedt liefdevolle ondersteuning aan ouderen: betrokken, respectvol en met oprechte aandacht. De bewoner bepaalt zelf hoe hij of zij wil leven. Met of zonder ondersteuning van een vrijwilliger. Om steeds meer de regie neer te leggen bij de bewoner kijkt Pleyade ook naar een andere manier om vrijwilligers in te zetten. Het uitgangspunt is dat een bewoner zelf of met hulp van naasten een vrijwilliger zoekt die bij hem of haar past, zonder tussenkomst van Pleyade. Deze nieuwe manier van werken gaat getest worden in een pilot.
‘De bewoners zijn zo dankbaar voor aandacht. Om er echt voor de bewoners te zijn vind ik belangrijk’
Alie van de Pol-Jansen (91) opent met een lach op haar gezicht de voordeur van haar appartement op Waalstaete in Arnhem. Ze rijdt in haar rolstoel vooruit naar de gezellige woonkamer. Ze woont hier nu negen jaar, met veel plezier, vertelt ze. „We kregen eerst een woning aan de andere kant aangeboden. Maar die wilde ik niet. Vonden we veel te donker. Ik heb nu de hele dag zon op mijn balkonnetje”, vertelt Alie. De geboren en getogen Arnhemse kwam hier met haar man wonen. „Toen we een jaar hier woonden overleed Bert. Ik was maar wat blij dat we hier al woonden toen dat gebeurde.
Op mijn tachtigste hebben ze mijn rechterbeen moeten amputeren. Ik kreeg wel een ander leven opeens. Maar ik ben heel mobiel met mijn rolstoel. En sinds kort heb ik een auto waar de rolstoel in kan. Dan komt een van mijn zoons me halen en ga ik met hem mee. Dan gaan we naar zijn huis of pannenkoeken eten.” Alie heeft nooit leren lopen met een prothese. Het kunstbeen dat ze kreeg, paste niet goed en het lukte haar niet eraan te wennen, het was te moeilijk. Inmiddels heeft ze er geen behoefte meer aan om het te leren. Ze heeft haar elektrische rolstoel en daar kan ze goed mee uit de voeten. Maar het beperkt de Arnhemse ook in bepaalde opzichten. Ze gaat niet graag meer de straat op in haar eentje. Ze durft de weg niet over te steken, omdat ze bang is dat ze niet snel genoeg aan de overkant is. Daarom is ze maar wat blij met vrijwilliger Michelle van der Harst (31), die met haar op pad gaat. Bijna drie jaar geleden hebben Alie en Michelle elkaar ontmoet. Op de vraag of er meteen een klik was, zeggen ze allebei volmondig: „ja”. „Michelle is ontzettend aardig. Ik word altijd blij als ik haar zie. En dat heb ik niet met iedereen.” Michelle op haar beurt herinnert zich dat Alie in het begin nog wat terughoudend was. Maar dat is nu helemaal weg.
Verbondenheid
‘De vrijwilligers geven net dat extra stukje ondersteuning waar een bewoner behoefte aan heeft’
Michelle werkt als zzp’er. „Ik ben met dit vrijwilligerswerk begonnen omdat ik altijd vanuit huis werk, en het leek me leuk om iets voor iemand te kunnen betekenen. In mijn dagelijkse werk voel ik niet altijd die betekenis. Toen ben ik op internet gaan zoeken naar vrijwilligerswerk en kwam ik hier terecht. En het is ook nog op loopafstand ideaal. Ik vind het fijn om iets te kunnen doen én ik ben er zelf even uit.” Alie valt haar bij: „En ik ben er blij mee.” Eens in de veertien dagen bezoekt Michelle Alie op Waalstaete. Wat de dames zoal doen? „We gaan meestal naar de Dekamarkt, de supermarkt iets verderop. Daar halen we de boodschappen voor ontbijt en lunch, want hier in Waalstaete eet ik alleen de warme maaltijd. Als het mooi weer is gaan we graag naar overdekt winkelcentrum Presikhaaf, dat zo’n vijf à tien minuten hier vandaan ligt. Meestal gaan we na afloop lekker koffie drinken en eten we een saucijzenbroodje. We maken er echt een uitje van.” Volgens Michelle is het aantal keren dat ze niet de deur uit gingen op een hand te tellen, simpelweg omdat er geen boodschappen gedaan hoefden worden. Als het regent, gaat Michelle alleen op pad met een lijstje: „Dan drinken we daarna samen wat. Op het lijstje staat dan altijd: iets lekkers voor bij de koffie.” Alie moet lachen: „Ik hou ervan. Vanwege mijn suiker moet ik wel oppassen.” Waar ze het zoal over hebben tijdens hun ontmoetingen? Michelle: „We zijn best wel verschillend, maar we hebben het vaak over familie, wat u in het weekend heeft gedaan of wat er speelt in ons leven. Alie is ook altijd geïnteresseerd in mij. En we hebben het over vroeger, dingen uit het verleden van Alie. Dat vind ik interessant.”
‘Ik maak niet zoveel meer mee hoor. Iedere dag is voor mij hetzelfde. De komst van Michelle breekt mijn week’
Alie valt haar bij: „Ik maak niet zoveel meer mee hoor. Iedere dag is voor mij hetzelfde. De komst van Michelle breekt mijn week. Ik ben geen clubmens, dus mij zie je niet bij groepsactiviteiten. Ik ben erg huiselijk. Wat ik wel leuk vind is op de koffie gaan, bijvoorbeeld bij een nieuwe bewoner.” Michelle op haar beurt vindt het fijn dat ze Alie op deze manier kan helpen. „Ten eerste vind ik de uitstapjes met haar gezellig. Het geeft me voldoening dat ik zie dat het haar blij maakt. Ik ben nog nooit met tegenzin hier naartoe gekomen. Ik voel me wel echt verbonden met haar.”
Aandacht en liefde
Een verdieping lager, in het atrium, zijn deze maandagochtend alle tafels in de koffiehoek bezet. Astrid Schouten zorgt dat de kopjes gevuld blijven en deelt koekjes uit. Onderwijl babbelt ze met deze en gene. Sinds afgelopen oktober werkt Astrid weer als vrijwilliger op Waalstaete. Weer, omdat ze een jaar of acht geleden er ook meehielp bij de dagopvang. „Dat was echt zo leuk. Dan lakte ik bijvoorbeeld de nagels van de dames. Op een gegeven moment brachten ze hun eigen nagellak mee. Ik legde ook een kaartje met de bewoners en bracht eten rond.” Binnenkort gaat ze met vervroegd pensioen en dat vooruitzicht bracht haar weer naar Waalstaete. „Ik wil iets betekenen voor anderen, onder de mensen zijn. Ik communiceer graag met mensen. Ik ben echt een mensenmens. Zo is er een bewoner van de Antillen. Hij was altijd stil, zei niets. Ik ben begonnen met een klein praatje, en dan leer je mensen een beetje kennen. Toen kwam-ie los. Beetje uitlokken, dat kan ik wel.” Aandacht en een beetje liefde helpen enorm, weet vrijwilliger Astrid. “De bewoners zijn zo dankbaar voor aandacht. Om er echt voor de bewoners te zijn vind ik belangrijk.”
Toekomst vrijwilliger
Marion van Loo is bij Pleyade consulent vrijwilligerswerk en mantelzorg. In de huidige manier van werken houdt zij de intakegesprekken met nieuwe vrijwilligers. „ „Vrijwilligerswerk is niet weg te denken binnen de organisatie. De vrijwilligers geven net dat extra stukje ondersteuning waar een bewoner behoefte aan heeft.” Marion vertelt dat er door corona veel veranderd is. Zo ook de visie op het vrijwilligerswerk. „Door de pandemie was de inzet van vrijwilligers op de woonlocaties moeilijk. Dit was uiteraard moeilijk voor sommige bewoners, maar het heeft ons wel de mogelijkheid gegeven om de inzet van vrijwilligers te herzien. We willen meer de regie teruggeven aan de bewoner. De bewoner staat centraal, is een gevleugelde uitspraak…maar hoe ga je daar vervolgens mee om? Om hier achter te komen zijn we in gesprek gegaan: wat wil de bewoner en hoe kunnen we dat doel bereiken met de hulp van naasten of vrijwilliger? Dit vraagt om een andere manier van denken; van hoe wij de inzet van vrijwilligers zien, maar ook van iedereen die bij de bewoner betrokken is en de rol die de bewoner daar zelf in kan spelen. Het doel is uiteindelijk: de bewoner een fijne dag, een fijn leven geven.” Pleyade start een pilot op de woonlocaties Marga Klompélaan (Arnhem), Subenhara (Zevenaar) en Prinses Irenestraat (Elst). „Met deze pilot krijgt en neemt de bewoner meer de regie over de inzet van een vrijwilliger. Deze vrijwilliger hoeft dan ook niet meer ‘in dienst’ te zijn van Pleyade. Naast de individuele inzet van vrijwilligers, is het ook mogelijk dat groepsactiviteiten blijven bestaan, als daar vraag naar is vanuit de bewoners. Het een hoeft het ander niet uit te sluiten.” Het verhaal van bewoner Alie en vrijwilliger Michelle is een mooi voorbeeld van hoe vrijwilligerswerk behoort te zijn. Met de pilot hoopt Pleyade de inzet van vrijwilligers nog beter aan te laten sluiten bij de wensen en behoeftes van de bewoner.
